‘Kleuters moeten gewoon kleuters kunnen zijn’ is de opvatting van steeds meer kleuterjuffen. Hun reactie op de verplichte Cito’s voor onder meer rekenen zijn duidelijk. Waarom zouden kleuters niet gewoon moeten kunnen spelen?
Hoe zit dat nu?
Als ouder vraag je het je misschien af. Doe ik er goed aan om mijn kind te laten rekenen of kan ik daar beter nog even mee wachten?
Goede bedoelingen
De commissies, de experts en deskundigen die stellen dat kinderen al in groep 1 en 2 een rekentoets zouden moeten maken, doen dat met de beste bedoelingen. Al vroeg in groep 3 worden er bij veel kleuters achterstanden ontdekt met betrekking tot het rekenen. Daardoor lopen zij achter in hun ontwikkeling en die achterstand is doorgaans heel moeilijk weg te poetsen.
De bedoeling is dus goed: verder uitval kan voorkomen worden als er strengere eisen worden gesteld aan de toelating tot groep 3. En wat ons betreft kan het daarbij blijven.
Geen toetsen in groep 1 en 2
De toetscultuur in Nederland is enorm. De drang om net zo goed te presteren als enkele jaren terug is groot. Nietsontziende staatssecretarissen als Sander Dekker zetten alles op alles om die plek weer te heroveren. Ten koste van het onderwijs, al ziet men dat in Den Haag anders.
Kleuters, die op school zijn om met andere kinderen te leren omgaan, worden aan meer en meer toetsen blootgesteld. Achteruitgang betekent meer oefenen. Leerkrachten in groep 1 en 2 worden geacht om handelingsplannen op te stellen als er achterstanden zijn, om ervoor te zorgen dat kinderen weer goed mee kunnen doen.
Haalt een kind in groep 2 de Cito-toets niet, dan mag het niet door naar groep 3.
Hoe dan wel?
Rekenen is belangrijk. Ook kleuters kunnen al op jonge leeftijd leren rekenen. Of in ieder geval er bekend mee raken. Dat kan eenvoudig in de kring, met begrippen als meer en minder, hoog en laag, voor en achter. Een blokkentoren bouwen van tien blokken. Tellen tot en met 20 en weer terug. Het zijn allemaal activiteiten die, als ze goed en veel worden geoefend, bij zullen dragen aan de capaciteiten op het gebied van rekenen.
En daar zou het bij moeten blijven.
Als kinderen in groep 1 en 2 gewoon de kans krijgen om zichzelf te ontwikkelen en daarbij genoeg aangeboden krijgen op het gebied van rekenen en taal, is er niks aan de hand. Dan worden zij vanzelf – en niet spastisch – voorbereid op hun verdere carrière op school. Er zijn leuke doe-boeken te verkrijgen voor in de kleuterklas. Daarin staan tips en adviezen om leuke rekenlessen te geven, of een rekenhoek in de richten.
De kinderen hebben dan niet eens door dat er een basis wordt gelegd voor het verdere rekenonderwijs, maar leren er wel heel veel van.
Conclusie
Het is goed om kritisch te kijken naar de reken- en taalvaardigheden van kinderen in groep 2 voordat zij naar groep 3 gaan. Om te voorkomen dat kinderen uitvallen en al in groep 3 moeten doubleren (wat in een schoolcarrière doorgaans maar één keer mag), kan er kritischer gekeken worden naar de kleuter. Is een kleuter er klaar voor en zo ja, hoe is dat te zien?
Eindeloos toetsen om in Europa weer in de top 10 van onderwijslanden te komen mag geen motief zijn om kleuters te mishandelen met toets na toets.
Rekenopdrachten in de kring of in hoeken zijn natuurlijk alleen te moedigen, omdat kinderen er op spelenderwijs al de basis leggen voor hun verdere ontwikkeling.